W poprzednim poście pisałam o etapach rozwoju psa i ich wpływie na jego zachowanie (przeczytasz tutaj). Jednym z nich jest socjalizacja, dzielona często na  socjalizację pierwotną (od 21 dnia do siódmego tygodnia)  oraz  socjalizację wtórną (od siódmego do dwunastego tygodnia). Postaram się omówić, jaki wpływ  ma socjalizacja wtórna na zachowanie psa w dorosłym życiu.

Co to właściwie jest socjalizacja?

Socjalizacja jest to proces, którego zadaniem jest ukształtowanie szczeniaka, aby w przyszłości wyrósł na zrównoważonego psa. Najlepszy okres socjalizacji przypada na drugi i trzeci miesiąc życia naszego pupila. Wraz z upływem czwartego miesiąca, szczeniak zaczyna coraz bardziej obawiać się nieznanych rzeczy czy sytuacji.

Socjalizacja swój początek ma już w hodowli. Odpowiedzialny hodowca  przeprowadza wczesną stymulację neurologiczną szczeniąt, stara się zapewnić im jak najwięcej kontaktów z ludźmi oraz urozmaicić środowisko, w którym się znajdują. Zwierzęta, które od urodzenia, do momentu opuszczenia hodowli żyją w skrajnie ubogim środowisku, mają niejako wpisane problemy behawioralne w swoje dalsze życie. Dlatego tak ważny jest wybór odpowiedniego miejsca, gdzie nabywamy psa. Nie zawsze mamy wpływ na to, jak wygląda rozwój naszych ulubieńców, nim trafią do nowego domu.  Natomiast kiedy psiak przebywa już a nami, powinniśmy dołożyć wszelkich starań, aby w wieku dorosłym nie sprawiał nam problemów.

Kiedy zacząć socjalizację?

Najlepiej od razu, gdy tylko szczeniak trafi do naszego domu. Dajmy mu kilka dni na oswojenie się z nowym miejscem i zabierajmy się do pracy.  Kiedy szczenię opuszcza hodowlę, jest najczęściej tylko raz zaszczepione na choroby zakaźne. Wielu opiekunów ma dylemat, czy powinni zabierać go na dwór. Z jednej strony istnieje ryzyko, że złapie groźną dla jego życia chorobę wirusową (jedno szczepienie nie stanowi dla niego ochrony). Z drugiej strony natomiast, musimy zdawać sobie sprawę z tego, że okres, w którym psiak powinien zapoznać się z wieloma nowymi rzeczami, spędzi w domu. Jak wszędzie i tutaj należy zachować zdrowy rozsadek.

Zamiast zabierać naszego pupila w miejsca, gdzie można spotkać wiele psów oraz ich odchody, zabierajmy go w miejsca, gdzie ich prawdopodobnie nie spotkamy (może to być np. parking przy markecie). Na zachodzie popularne są nosidełka dla szczeniaków, które umożliwiają zabieranie szczeniaka w różne miejsca bez narażania jego zdrowia.

 

Z czym szczenię powinno mieć do czynienia podczas socjalizacji?

Tutaj stawiamy przede wszystkim na różnorodność. Szczeniak do końca 12 tygodnia powinien mieć styczność z:

• różnymi  miejscami – gabinet weterynaryjny, sklepy (do Decathlon i Leroy Merlin można wprowadzać psy), restauracje, ruchliwe i zatłoczone ulice, plaże, mosty, ruchome schody, sklepy zoologiczne, itp.
• różnymi ludźmi – starszymi, młodszymi, dziećmi, ludźmi niepełnosprawnymi, chodzącymi o kulach, ludźmi z brodą, w okularach, kapeluszach
• ludźmi w różnych sytuacjach – kaszlącymi, krzyczącymi, biegającymi, cieszącymi się, skaczącymi oraz ludźmi jadącymi na hulajnogach, rowerach, rolkach, deskorolkach czy motocyklach
• ze zwierzętami – innymi psami, kotami, ptakami
• codziennymi dźwiękami – odkurzaczem, dzwonkiem do drzwi, mikserem, klaksonem, telewizorem, karetką, dzwonami kościelnymi, itp.
• środkami lokomocji, zwłaszcza jeżeli planujemy nimi wozić psa – samochodem, autobusem, tramwajem, trolejbusem, metrem, pociągiem

Złota 12 Margaret Hughes

Według Margart szczeniak powinien:

• poznać 12 różnych powierzchni: beton, trawa, piasek, drewno, bruk, dywan, ziemia, linoleum, itp.
• bawić się 12 różnymi przedmiotami: pluszowe zabawki, piłki, karton, twarde zabawki, plastykowe butelki, itp.
• poznać 12 różnych miejsc: las, park, ruchliwa ulica, dworzec kolejowy, winda, piwnica, ścieżka rowerowa, itp.
• poznać i bawić się z dwunastoma różnymi osobami (wyłączając rodzinę)
• poznać 12 różnych odgłosów (uwaga na komfort psychiczny szczeniaka)
• poznać 12 szybko poruszających się przedmiotów: samochody, deskorolki, motory, ciężarówki, biegające dzieci itp.
• mieć 12 różnych wyzwań: chodzenie po schodach, pokonywanie przeszkód, kąpiel w jeziorze czy rzece, jazda windą, itp.
• być trzymanym przez właściciela i rodzinę 12 razy w tygodniu: pod pachami, zaglądanie w uszy, zęby, pomiędzy palce, sprawdzanie temperatury itp.
• jeść z 12 różnych pojemników: mata węchowa, kong, kula-smakula, metalowa i plastykowa miska, torebka papierowa itp.
• jeść w 12 różnych miejscach: podwórko, kuchnia, klatka schodowa, piwnica, łazienka itp.
• bawić się 12 różnymi psami (najczęściej jak to możliwe)
• 12 razy w tygodniu zostawać samemu w domu bez opiekunów i innych zwierząt (5-45 min.)
• mieć założone 12 różnych obroży i smyczy w 12 różnych miejscach

Myślę, że ciężko to wszystko w praktyce zrealizować, ale na pewno warto spróbować w prowadzić w życie choć część zaleceń. Z pewnością trzeba to robić rozsądnie. Zbyt duża dawka emocji może przynieść efekt odwrotny od zamierzonego.

Zasady i ograniczenia a socjalizacja

Socjalizacja to nie tylko zapoznawanie szczeniaka z nowymi rzeczami i dostarczenie mu pozytywnych skojarzeń. Socjalizacja, to również wychowanie naszego pupila. Im wcześniej nowy domownik dowie się co mu wolno, a czego nie, tym lepiej dla nas i dla niego. Jest to często nie lada wyzwanie dla opiekunów. Kiedy słodki szczeniaczek zamieszkuje w naszym domu, często trudno jest mu powiedzieć „nie”. On z kolei testuje, na ile sobie może pozwolić wobec nas i czy grożą mu za to jakieś konsekwencje. Kluczem do sukcesu jest tutaj konsekwencja wszystkich domowników.

Dobrym pomysłem jest zapisanie naszego psiaka do psiego przedszkola. Na zajęciach szczeniak nauczy się podstawowych komend oraz prawidłowej relacji z innymi psami. Opiekun natomiast dowie się o prawidłowej komunikacji pies-człowiek oraz pies-pies, jak zapobiegać lękowi separacyjnemu,czy eliminować uciążliwe zachowania (podgryzanie podczas zabawy czy niszczenie przedmiotów domowego użytku).

Podsumowując, myślę, że warto zainwestować czas w odpowiednią socjalizację naszego psiego domownika, ponieważ taka inwestycja będzie nam się zwracać przez wiele lat wspólnego życia.